tekst: Zbigniew Strzeżywój Burzyński

Jeszcze o konnych drużynach harcerskich...

Wszyscy oglądamy chętnie w Telewizji i w naturze występy Stowarzyszeń Kawaleryjskich. Starszym osobom łza kręci się w oku. Piękne konie, ładni chłopcy w mundurach z szablami. Myślimy o Polskiej Historii, o Tradycjach Ułańskich. 

Teraz każdy posiadający zdolności organizacyjne, wizje i trochę pieniędzy może być Ułanem. Ale w tym ruchu Stowarzyszeń Kawaleryjskich jest głęboka myśl i przesłanie pedagogiczne i wychowawcze - zwłaszcza do ludzi młodych.

Samo piękne wystąpienie w historycznym mundurze, na koniu, nie wystarczy by wspominać i otaczać szacunkiem Historię Polski - zawsze z koniem związaną. Dlatego ze szczególną uwagą wszyscy przyglądają się działalności Harcerskich Drużyn Jeździeckich. 

Praca pedagogiczna z Harcerzami i Harcerkami z Drużyn Konnych opiera się na wielostopniowym zdobywaniu wiedzy nie tylko jeździeckiej, ale tej harcerskiej z Prawem i Przyrzeczeniem Harcerskim związanej. Wpaja poszanowanie Przyrody Ojczystej, życzliwy stosunek do zwierząt, poszanowanie Kultury Narodu i Historii Polski oraz uczy pracy społecznej bez apanaży dla innych potrzebujących. 

Harcerskie Drużyny Konne pielęgnują tradycje poszczególnych formacji kawaleryjskich, nie pozwalając im popaść w zapomnienie. Pielęgnowanie Tradycji Oręża Polskiego to również podtrzymywanie kontaktu z zapomnianymi przez lata Żołnierzami II Rzeczypospolitej i Ich Rodzinami. Możliwość działania i pielęgnowania tradycji dała nam Niepodległość Polski. Niewiele Osób w Polsce wie, że pomimo zakazów tradycje kawaleryjskie były już kultywowane od samego początku - po październiku 1956 roku w odrodzonym Związku Harcerstwa Polskiego. Jako pierwsza Harcerska Drużyna Konna w Polsce powstała w roku 1956 w Krakowie 44 Harcerska Drużyna Konna im. Księcia Józefa Poniatowskiego. Drużynę założył i przez pierwsze lata prowadził Druh Marek Eustachiusz Kiersztyn. 44 Krakowska Harcerska Drużyna Konna im. Księcia Józefa Poniatowskiego dała wielu wspaniałym Osobom początek ich drogi życiowej z Prawem Harcerskim i umiłowaniem Zwierząt. Sam Marek Eustachiusz Kiersztyn - magister inżynier z zawodu - organizował następnie Harcerskie Drużyny Konne w całej Polsce. Obecnie jest Prezesem Małopolskiego Klubu Rekreacji i Turystyki Konnej imienia 21 pułku ułanów Nadwiślańskich w Krakowie. Z tej Drużyny Konnej wyszło paru Pułkowników i Profesorów. Członkiem tej Drużyny jest  były Długoletni Naczelnik Tatrzańskiego GOPR Jasiek Komornicki i Długoletni Prezes Krakowskiego Klubu Jazdy Konnej Andrzej Gołda, ostatnio odznaczony Krzyżem Zasługi. Udało mi się namówić Marka Eustachiusza Kiersztyna na napisanie wspomnień o 44 Krakowskiej Harcerskiej Drużynie Konnej im. Księcia Józefa Poniatowskiego.

Działającej przy KKJK Konnej Drużynie Harcerskiej przyglądali się wszyscy harcerze Krakowa. Do zajęć z końmi do 44 KHDK dołączyły w 1959 roku zastępy z Czarnej Trzynastki Krakowskiej ZHP - Czarne Wilki, Łaziki i później Lechici. Po odejściu Marka Eustachiusza Kiersztyna do pracy w Warszawie i tworzeniu przy Głównej Kwaterze ZHP harcerskiej działalności jeździeckiej w całej Polsce zastępcy Marka Eustachiusza Kiersztyna położyli większą wagę na działania jeździeckie kosztem działalności harcerskiej i z czasem przy Krakowskim Klubie Jazdy Konnej zaczęła bardzo prężnie działać bardzo liczna Grupa Konna Czarnej Trzynastki Krakowskiej ZHP im. Zawiszy Czarnego i niewielka 44 Krakowska Harcerska Drużyna Konna im. Księcia Józefa Poniatowskiego. Grupę Konną Czarnej Trzynastki Krakowskiej ZHP należy uznać jako drugą w Polsce Harcerską formację konną. Grupa ta działała od roku 1959 do 1974. Komendantem Grupy Konnej CTK był przez cały czas jej istnienia piszący obecnie te słowa Harcmistrz Zbigniew Strzeżywój Burzyński, założyciel i obecnie Przewodniczący Rady Małopolskiego Klubu Rekreacji i Turystyki Konnej imienia 21 pułku ułanów Nadwiślańskich w Krakowie. Grupa Konna CTK miała nieco inną strukturę działania i priorytety ważności. Czarna Trzynastka Krakowska ZHP to jeden z najstarszych Szczepów w Polsce z wielkimi tradycjami i zawsze kilkudziesięcioma dorosłymi osobami w Kadrze Instruktorskiej. CTK ZHP działał w oparciu o Szkołę Podstawową, a w najlepszym okresie o cztery Szkoły Podstawowe, licząc do 600 członków. Zasadą praktyczną było, że od Zucha do Emeryta większość zostawała w CTK. Dlatego były okresy czasu, że zastępy były prowadzone przez osoby dorosłe często w stopniu podharcmistrza. Aby osoby dorastające i dorosłe chciały zostawać w Szczepie Harcerskim przy Szkole Podstawowej musiały oprócz działań i funkcji wychowawczych mieć bardzo ciekawe zajęcia. I dlatego od roku 1959 z CTK całymi zastępami kadrowymi uczestniczyliśmy w Kursach Judo ( później dwóch młodzieżowych Mistrzów Polski), w kursach taternickich na podkrakowskich skałkach, żeglarskich, spadochronowych i szybowcowych. Zasada wprowadzana w życie w CTK, że każdy dorosły Polak powinien jeździć konno, tańczyć, walczyć, chodzić po linie, pływać, żeglować, kierować samochodem, obsługiwać radiostację i latać, pozwoliła na utrzymanie zawsze ponad 30 osób dorosłych w Kadrze CTK i wielu dochodzących, którzy znaleźli zainteresowania w różnych specjalnościach po drodze. W CTK mieliśmy zawsze jakieś samochody - GAZ69, Żuczka i motory. Dyrekcje Szkół Podstawowych były dla nas równorzędnymi Partnerami, tym bardziej, że wśród Kadry CTK nie było prawie w ogóle nauczycieli, tylko przeważnie ludzie pracujący w przemyśle. We współdziałaniu z Krakowskim Klubem Jazdy Konnej byliśmy bardzo wiarygodnym i wygodnym Partnerem pomagając organizować wiele imprez i występów. Grupa Konna Czarnej Trzynastki Krakowskiej ZHP im. Zawiszy Czarnego organizowała obozy konne stałe przy Stadzie Ogierów w Klikowej koło Tarnowa, konne obozy wędrowne, wystąpienia w historycznych przebraniach dla Krakowa z okazji różnych okazji. Znane były przemarsze na koniach w mundurach harcerskich i kapeluszach skautowych pod Barbakanem w Krakowie z okazji l maja. W każdą sobotę, na dwa dni, odbieraliśmy 2 konie z Jednostki Wojskowej przy ulicy Pilotów i z nimi uczestniczyliśmy w cotygodniowych wycieczkach jednostek CTK w teren.

W 1974 roku wraz z 34 dorosłymi instruktorami wyszliśmy z CTK i w peryferyjnej dzielnicy Kraków-Podgórze utworzyliśmy 13 Szczep ZHP "Swarożyc" im. Tadeusza Kościuszki. Ale to inna opowieść. Grupa Konna CTK istniała do roku 1974. Niektórzy z Członków Grupy Konnej CTK trafili następnie do  8 Harcerskiej Drużyny Konnej prowadzonej w Krakowie przez Druha Mikołaja Reja.